እግዚአብሔር እንዲህ ይላል;- " በመንገድ ላይ ቁሙ ተመልከቱም የቀደመችዉንም መንግድ ጠይቁ መልካሚቱ መንገድ ወዴት እንደሆነች እወቁ፣ በእርሱዋም ላይ ሂዱ ለነፍሳችሁ ዕረፍትን ታገኛላችሁ።" ኤር ፮፣ ፩፮

፩። የቤተክርስትያን ታሪክ ትርጉም

የቤተክርስትያን ታሪክ ማለት የክርስትና እምነት ታሪክ ማለት ነው። በቤተክርስቲይን ታሪክ ትምህርታችን የክርስትና እምነት የአምላክ መገለጥ ነው። ይሁን እንጂ በዘመንና በቦታ የተደረገ ስለሆነ መቼ፣ እንዴት እንደሆነ የምናውቅበትና በጉዞው ሁሉ የገጠሙትን ችግሮችና ምቾቶች የምንማርበት ነው።

፪። በቤተክርስቲያን ታሪክ ጥቅም

• በቤተክርስቲያን ታሪክ ከአለም ታሪክ አንዱን ክፍል ይዞ ስለሚገኝ የህዝቦችን የስልጣኔ እርምጃና ታሪክ ለማጥናት ለሚፈልግ ሰው ጠቃሚ መረጃ ይሰጣል
• አንድም ምእመናል  በቤተክርስቲያን ታሪክ ለማጥናት በሚፈልጉበት ጌዜ
  
• የእምነቱን ታሪክ ለማወቅ 
• አባቶች በየጊዜው ስላስተማሩት የትምህርት፣ የህዝብ ፀባይ እንዴት እንደተሻሻለ ለማወቅና ራሱን ለማነፅ
  
• በቤተክርስቲያንን ከፍተኛነትና ጠቃሚነት ለመገንዘብና ራሱንም በእምነት ለማፅናት ከፍተኛ ጥቅም አለው።

፫። በቤተክርስቲያን ታሪክ ጥናት  ምንጮች

• ብሉይ  ኪዳንና ሃዲስ ኪዳን መፀሃፍ ቅዱስ እና የትርጓሜ መፃህፍት
  
• በቤተክርስቲያን ታሪክ አባቶች የፃፏቸው መፀሃፍት
• ታሪኩ በተፈፀመበት ቦታ ተገኝተዉና ታሪኩ በተፈፀመበት ዘመን የኖሩ በቤተክርስቲያንና የዉጭ ታሪክ ፀሃፊዎች የፃፏቸው መፀሃፍት
• በየጊዜው የተገኙ የክርስቲያኖች መቃብራት፣ መቅደሶች፣ ስእሎች፣ ገንዘቦች፣ ፀሁፎች
  
• የበተክርስቲያን ትዉፊታዊ መረጃዎች  ናቸው

፬። በቤተክርስቲያን ዘይቤዎች ፍቺ

በሰዋሰው አወጣጥ  " በቤተክርስቲያን" የሚለው ቃል ሶስት ትርጉም አለው።

• "በቤተክርስቲያን " የግዕዝ ቃል ሲሆን በአማርኛ እንጠቀምበታለ። ፍቺዉም ህፃኑ፣ ሽማግሌው ወንዱ፣ ሴቱ የተማረው፣ ያልተማረው አንድ ላይ ተሰባስቦ ፀሎት የሚያደርስበት የጌታችን ቅዱስ ስጋና ክቡር ደሙ የሚገተትበት ቅዱስ ቦታ ያመለክታል።   የሐ ስራ ፳፣፪፰

• ጌታቸን መድሃኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ የባሕሪ አምላክ የአለም መድሃኒት መሆኑን የሚያምኑ ሰዎች ሁሉ ቤተክርስቲያን ይባላሉ። የሐ ስራ ፭፣፩፩
• የክርስቲያች ማህበር፣ የክርስቲያኖች ጉባዬ፣ የክርስቲያኖች ስብስባ ቤተክርስቲያን ይባላል።  ሮሜ ፩፮፣፩ 

አንድ አምላክ እግዚአብሔር  ብቻ ነው። ከሁሉ በፊት ለዚህ አለም ፈጣሪና አስገኝ፣አሳላፊ፣ መጋቢ አለዉ። እርሱም እግዚአብሔር ነው ብሎ ማመን አለበት። ከ እግዚአብሔር በቀር ሌላ ፈጣሪ መጋቢ የለም።

 ፈጣሪ እንደሆነ መዝ ፱፱፣፫  ዘፍ ፩፣፩   ዮሐ ፩፣፫  ዮሐ ፩፬፣፩፭
መጋቢ እንደሆነ ዘፍ ፩፣፪፱  መዝ ፩፫፭፣፪፭ መዝ ፩፬፮፣፯-፩፩  ማቴ ፮፣፪፭ -፫፫  እንዲህም ከሆነ አምላክ እግዚአብሔር ብቻ ነው።

ሰው ሌሎች አማልክት የሚመኘው የእዉነተኛው አምላክ  የ እግዚአብሔር ሕልውና ሲክድ ነው ስለዚህ የመጀመሪያዉ ትሀዛዝ ሌሎች አማልክትን እንዳናመልክ  ብቻ ሳይሆን የእውነተኛዉን አምላክ ህልዉና መካድና አምልኮቱን መዘንጋት እንደማይገባ ያስተምረናል።  ኢሳ ፬፮፣፱ አምላክ የለም የሚል ሰው ግን መፅሃፍ ቅዱስ ዉስጥ ሰነፍ ተብሏል። መዝ ፩፫፣ ፩-፪ እግዚአብሔር ሁሉን ቻይ ነው።

                                                     አማልክት ዘበፀጋ
መፀሃፍ ቅዱስ ቅዱሳን አማልክት ይላቸው። መዝ ፰፩፣፮  ዮሐ ፲፣፫፬  ለምሳሌ ሙሴን ለፈርሆን አምላክ አድርጌለሁ በማለት እግዚአብሔር ነግሮታል ።  ዘፀ ፯፣፩ ከዚህም ጋር ሁላችንም የ እግዚአብሔር ልጆች የመሆን ስልጣን ተሰቶናል።  ዮሐ ፩፣፩፪  ራዕ ፫፣፪፩  በቤተክርስትያናችን ቅዱሳንን እናከብራለን ይሀውም ከመጀመሪያው ትዕዛዝ ጋር የሚያጋጭ አይደለም። የ እግዚአብሔርን አክብሮት አምልኮት ለቅዱሳን አንሰጥምና እንዲያዉም ለነርሡ  የምሠጠው ክብር እግዚአብሔር ማክበር ስለሆነ በብዙ ምስጋና ለ እግዚአብሔር እናቀርባለን። ፪ኛ ቆሮ ፱ ፩፫  ስለዚህ ቅዱሳንን ማክበር ከ እግዚአብሔር ዉጭ ልዩ አምልኮት አለመሆኑን መገንዘብን ማስገንዘብ ያስፈልጋል።

ሌሎች አማልክት የተባሉ
ሰው  እንደ እግዚአብሔር የሚያያቸውና ብቻቸውን የ  እግዚአብሔር ባሕርይ የሚሰጣቸው ነገሮች ሁሉ አማልክት ሊሆኑ ይችላሉ።

• ገንዘብ                   ማቴ ፮፣፪፬   ፩፱፣፪፪  የሐ ሥራ  ፭፣፩
• የሰው ኃይል             ኤር  ፩፯፣፭
• የሰው ጥበብ / እዉቀት    ኤር ፱፣፪፫
• ራስ ወዳድነት               ፊል ፫፣፩፱
• የምንታመንባቸው  ሰዎች    መዝ ፩፬፭፣፫
  
• አባት እና እናት      ማቴ  ፲፣፫፯
• ጌጣጌጥ            ዘፍ ፫፭፣፪-፬
• ተድላ /ደስታ     ፪ኛ ጢሞ ፫፣፬
• የጠቀረፀ  መስል   የሐ ሥራ ፲፣፩-፮

አምላክ ሲባል እምነት ተስፋን ፍቅርን በአምላክ ላይ መጣል ነው። እምነቱ ተስፋዉን ፍቅሩን ከ እግዚአብሔር ላይ አንስቶ በሌሎች አማልክት ላይ ሲጥል ነው ሌላ አምላክ አመለክ የሚባለው። ሌሎች አማልክትም አይሁንልህ ሲባል እምነትና ተስፋ ፍቅር ከ እግዚአብሔር በቅር በሌሎች ላይ አይሁኑ ማለት ነው። አምልኮት በተግባር የሚዉለው በሚከተሉት ነገሮች ነው።

• በስግደት
• መስዋት
• ፀሎት
  
• ዉዳሴ
  
• መገዛት
  
• ፍርሃት ወዘተ
  

በመጀመሪዉ ትዕዛዝ መሰረት እነዚህ ነገሮች ከ እግዚአብሔር በቀር ሌሎች አማልክት ማድረግ ተገቢ አይደለም። አለመከተልና አለማምለክን ብቻ ሳይሆን  እግዚአብሔርን ማምለክ በሚደረገው ህብረት አምላኮ በግል በምንፈፅመው ለ እግዚአብሔር ታዛዥነታችንን ልንገልፅ ይገባናል። ኢሳ ፬፬፣፭   እግዚአብሔርን እያመለኩ በሌላ በኩል ሌላ አምላክ መከተል ደግሞ እጅግ የከፋ ሃጢያት ነው። በኤልያስ ጊዜ ሶስት አመት ከመንፈቅ ድርቅ የሆነዉ የባቢሎን ምርኮ የሆነው በዚህ ሃጢያት ምክንያት ነው። ፩ኛ ነግ ፩፰፣፩፮-፪፬ ኤ ር ፩፩፣፱-፩፬ 

ከታይፎይድ ጋር ይመሳሰላል። ሰውነት ላይ የሚታየው ሽፍታ የመገሽለጥ ምልክት ከመኖሩ በስተቀር የኩፍኝ ሽፍታ ይመስላል።

ልክ እንድ ጉንፋን ይጀምራል ። ትኩሳት እያለ  የደም ስር ትርታ ዝግተኛ ይሆናል። አንዳንድ ጊዜ ተቅማጥና ድርቀት ሊኖረው ይችላል። የሰውነት መንቀጥቀጥና የተደናገረ አስተሳሰብ (ቅዥት) ይኖራል። በጣም የመታመም ሁኔታ ይታያል።

ድክምክም በማድረኛ ብርድ ብርድ በማለት እያንቀጠቀጠ ሳለ  ትኩሳት ድንገት ይጨምራል። ትኩሳቱ በየሁለተኛው ወይም ሶስተኛው ቀን ይመላለሳል ። በመሃሉ ከሞላ ጎደል በሽተኛዉ ፋታ ያገኝና ጤነኛ ይመስላል።